نگهداری از قدیمیترین شیء موزههای ایران در موزه دیرینهشناسی کامبـِریَن یزد
تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۹۰۱۱۰
ایسنا/یزد مدیر اولین موزه دیرینهشناسی رسوببرداری شده ایران در یزد میگوید: قدیمیترین شیء در موزههای ایران متعلق به این موزه با قدمت ۵۰۰ میلیون سال قبل است.
موزه تخصصی دیرینهشناسی کامبـِریَن اولین موزه دیرینهشناسی رسوببرداری شده در ایران است که زمان جمعآوری نمونهها از سال ۱۳۷۰ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
زمان رسوب برداری و فرآوری فسیلها ۱۳ سال به طول انجامیده لذا به خاطر فرایند زمانبر آمادهسازی آنها، نمونههای این موزه را در زمرهی فسیلهای منحصربفرد ایران دراورده به نحوی که اغلب مشابهی در ایران ندارند.
این موزه، دومین موزه شخصی ایران نیز به شمار میآید که توسط خانواده فرهنگدوست پژمانپور و با صرف هزینههای شخصی اعم از خرید و بازسازی محیط موزه و هزینههای فرآوری فسیلها در سال ۱۳۹۷ افتتاح شده است.
این موزه تنها مرجع رسمی آموزش کشور در علم دیرینهشناسی نیز شناخته میشود به نحوی که میتواند خدمات آموزشی ارزندهای در رتبههای علمی مختلف شامل تحقیق و پژوهش از فوق لیسانس تا فوق دکترا و آموزش علم دیرینهشناسی و فسیلشناسی از چهارم دبستان تا کارشناسی را ارائه دهد.
«مجتبی پژمان پور» مسئول این موزه در گفتوگو با ایسنا میگوید: قدیمیترین شی در موزههای ایران متعلق به موزه کامبرین با قدمت ۵۰۰ میلیون سال قبل است و البته جوانترین فسیل موجود در این موزه نیز مربوط به ۳۵ میلیون سال پیش است.
وی با بیان این که عمده فسیلهای موجود در این موزه جمع اوری شده از داخل استان یزد است، اظهار میکند: یزد در کنار مناطقی مانند طبس و کرمان به دلیل تنوع دورههای زمینشناسی، بهشت فسیلشناسی ایران به شمار میاید.
پژمان پور وجه تمایز فسیلهای موجود در این موزه را که بسیار سالم گردآوری شده است را رسوب برداری و فراوری آنها از دل زمین ذکر کرده و عنوان میکند: بسیاری از فسیلهای دیگر موزههای کشور از سطح زمین کشف و جمع اوری شده لذا اغلب در اثر فرسایش دچار تخریب شدهاند ولی فسیلهای رسوب برداری شده تماماً سالم و کامل هستند.
این موزه دار یزدی در مورد این که چرا در کشورمان فسیلهای دایناسورها را کمتر مشاهده میکنیم، تصریح میکند: کشور ایران در دوران کهن در زیر دریایی به نام تتیس قرار داشته و در جریان برخورد صفحات کره زمین به صورت فلات از دل دریا بیرون آمده است لذا اغلب فسیلهای داخل کشورمان مربوط به جانوران دریایی کهن مانند بندپایان است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی عکس استانی فرهنگی و هنری گردشگری یزد دیرینه شناسی موزه يزد استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی استانی شهرستانها استانی سیاسی زنجان كرمانشاه استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی دیرینه شناسی رسوب برداری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۹۰۱۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گلها احتمالا باستانیتر از دایناسورها هستند؛ اما زمان دقیق تکاملشان معلوم نیست
گلها شاید حساس و ظریف به نظر برسند، اما گیاهان گلدار که دانشمندان آنها را نهاندانه مینامند، یکی از موفقترین موجودات زندهی تکاملی روی سیاره زمین به شمار میروند.
به گزارش زومیت، این گروه با دربرداشتن بیش از ۳۵۰ هزار گونهی شناختهشده، بر سیستم زیستبومی غلبه دارد، به شبکههای غذایی شکل میدهد و نقشی حیاتی را در تولید اکسیژن ایفا میکند. علاوه بر این، درصد زیادی از آنها مثل گلهای رز، غلات و گوجهفرنگیها محصولات تجاری ارزشمندی هستند.
اما آیا تاکنون به این فکر کردهاید که گلها برای اولین بار چه زمانی به تکامل رسیدند و چه عاملی طی میلیونها سال تکامل به رشد این گونههای زیبا انجامیده است؟ پژوهشی جدید دیدگاههای تازهای را دربارهی این بحث دیرینه مطرح میکند.
وقتی به فسیلها فکر میکنید، احتمالا دایناسورها و آمونیتها (موجودات دارای استخوان یا پوستههای سخت که با وجود تغییرات زمینشناسی در سنگها حفظ شدهاند)، به ذهنتان میآیند. بااینحال، گلها با گلبرگهای ظریف و گردههای ریز هم ممکن است با بهدامافتادن در کهربا یا به عبارت بهتر، کریستالیزه یا کربنیزهشدن، حفظ شوند.
این گل و گردههای آن حدود ۳۴ الی ۳۸ میلیون سال پیش در رزین محصور و حفظ شدند.به طور کلی، قانعکنندهترین شواهد فسیلی از اوایل دورهی کرتاسه در حدود ۱۳۲ میلیون سال پیش به دست آمدند. با اینحال، قدیمیترین شواهد فسیلی یک غنچهی گل به عصر ژوراسیک در حدود ۱۶۴ میلیون سال پیش بازمیگردد.
این گونه که Florigerminis jurassica نامیده میشود، در چین کشف شده است؛ اما به دلیل تعریفهای مختلف از اندامهای گلها، تمام دانشمندان موافق نیستند که این گونه یک نهاندانه باشد.
گلها میتوانند با جزئیات بالایی حفظ شوند. در حدود ۳۴ الی ۳۸ میلیون سال پیش، عصارهی درختها و رزین باعث فسیل شدن گلبرگها و دانههای یک گل فسیلی در جنگل گیاهان مخروطی بالتیک شد. این گل که بزرگترین گل فسیلی کهربایی شناختهشده است، سه سانتیمتر عرض دارد و با ابعاد سه برابر بزرگتر از اغلب فسیلهای گل، جزئیات زیبایی را نشان میدهد.
ژوراسیک یا کرتاسه؟زمان تکامل گلها هنوز موضوع بحث بین دانشمندان است، اما اغلب دانشمندان در یکی از این دو گروه قرار دارند: ژوراسیک یا کرتاسه. بر اساس تحلیلهایی که از دادههای مولکولی (DNA یا توالیهای پروتئینی) به دست آمدند، گلها میتوانند بسیار قدیمیتر از آن چیزی باشند که سوابق فسیلی نشان میدهند؛ بهطوریکه قدمتشان ممکن است به دورهی ژوراسیک در حدود ۱۴۵ میلیون سال پیش یا حتی دورهی تریاس در حدود ۲۰۱ میلیون سال پیش بازگردد.
قدیمیترین فسیل یک گل متعلق به عصر ژوراسیک در حدود ۱۶۴ میلیون سال پیش است
موجودات زنده از تبارهای اصلی (گروهی از موجودات که از یک جد مشترک به وجود آمدهاند) هم ممکن است در طول تکامل همگرا شوند؛ اما دانشمندان همیشه دربارهی این مسئله که کدام موجودات زنده به کدام رستهی تکاملی تعلق دارند، توافق ندارند؛ بنابراین باید کل اطلاعاتی را که داریم، برای دستیابی به درک دقیقتری از تکامل گلها ترکیب کنیم.
رمزگشایی گذشته با دادههای مولکولیدانستن زمان و چگونگی ظهور گیاهان گلدار و چگونگی واگرایی آنها از دیگر گیاهان برای دانشمندان حائز اهمیت است. این اطلاعات به ما در درک چگونگی سازگاری نهاندانهها با محیطهای مختلف، ارتباط آنها با دیگر موجودات زنده و واکنششان به رویدادهای زمینشناختی عمده مثل تغییرات اقلیمی و انقراضهای جمعی کمک میکند.
یکی از روشهایی که دانشمندان برای تعیین زمانبندی رویدادهای تکاملی به کار میبرند، ساعت مولکولی است. بر اساس این مفهوم، جهشهای ژنتیکی تمایل دارند با سرعت ثابتی در طول زمان و بین گونهها انباشته شوند. سرعت جهش را میتوان به سرعت تیکتاک ثابت یک ساعت تشبیه کرد.
تغییر در توالیهای ژنی بین گونههای مختلف میتواند به دانشمندان بگوید که چه زمانی گونهها از جد مشترکشان جدا شدند. پژوهشگرها برای ساخت یک ساعت مولکولی، آن بخشهای ژنی را تحلیل میکنند که در طول تکامل یک گونه حفظ میشوند.
برای مثال، پژوهشگرها با مقایسهی DNA میتوانند تخمین بزنند که چه زمانی نهاندانههای کنونی و نزدیکترین خویشاوندانشان مثل گیاه بازدانهها از یکدیگر جدا شدند. گیاهان مخروطی مثالی از گیاه بازدانهها هستند. دانشمندان همچنین میتوانند میزان دوری رابطهی بین گونههای نهاندانه را با مقایسهی DNA آنها تخمین بزنند.
نمودار مطالعه BBB، توزیع فسیلهای نهاندانه را در طول زمان نشان میدهد چیدن قطعات پازلخصوصیات فیزیکی میتوانند نکات زیادی دربارهی تکامل اولیهی گلها به ما بگویند. دانشمندان به بررسی گیاهان فسیلی میپردازند و تغییرات تدریجی را در ساختارهایی مثل برگها، گلها و دانهها بررسی میکنند. مقایسهی آناتومی به پژوهشگرها امکان میدهد شباهتها و تفاوتهای بین گونههای منقرضشده و امروزی یا گونههایی در تبارهای مختلف را شناسایی کنند.
با اینحال، رویکرد فوق محدودیتهایی دارد. خصلتهای بیولوژیکی که به یکدیگر شباهت دارند، ممکن است حاصل تکامل همگرا باشند که نشاندهندهی تغییر خصلتها بر اثر سازگاری محیطی است نه تشابه ژنتیکی.
برای مثال باله نهنگها و ماهیها بهصورت مستقل برای شنا به تکامل رسیدند. این بالهها شاید به یکدیگر شبیه باشند، اما حتی در یک دستهی تکاملی هم قرار ندارند؛ زیرا نهنگها پستاندار هستند و ماهیها غیرپستاندار. بهطور مشابهی، بالهای پرندگان، خفاشها و برخی حشرات مثل پروانهها هم برای قابلیت پرواز به تکامل رسیدند، اما ازنظر آناتومی و ژنی تفاوتهای زیادی دارند.
رویکرد ریاضیبرای تخمین سن نهاندانهها میتوان از رویکردهای ریاضی مثل روش پل براونی بیزی (BBB) استفاده کرد. این مدل آماری فرمولی علمی است که از توزیع فسیلها در طول زمان برای تخمین سن یک گروه استفاده میکند.
یک گروه پژوهشی بینالمللی با استفاده از روش BBB به این نتیجه رسیدند که منشأ نهاندانهها از فرضیهی پیشکرتاسه پشتیبانی میکند؛ بدین معنی که گلها ممکن است در کنار دایناسورها به تکامل رسیده و از آنها بیشتر عمر کرده باشند.
یافتهی فوق همچنین از فرضیهی چارلز داروین دربارهی گلها پشتیبانی میکند که براساس آن، گلها در طول دورهی کرتاسه با سرعت بالایی تغییر کردند. این پژوهش نشان داد که مسیر تکامل نهاندانهها بین ۱۲۵ میلیون تا ۷۲ میلیون سال پیش با افزایش اندوختگی تباری روبهرو بوده است یا به بیان دیگر شاخههایی از یک خانواده در خانوادههای جدید افزایش یافتهاند.
درک منشأ نهاندانهها دیدگاههای ارزشمندی را دربارهی شبکهی درونی حیات روی سیاره ما فراهم میکند. همچنین میتوان به تلاشهای کشاورزی و حفاظت از محیط کمک کند؛ بنابراین، دفعهی بعد که به یک گل زیبا خیره شدید یا از یک میوه آبدار لذت بردید، به یاد داشته باشید که داستان نهاندانهها روایت تابآوری، سازگاری و زیبایی است که بخش زیادی از آن در انتظار کشفشدن به سر میبرد.
کانال عصر ایران در تلگرام